ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ

ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ

ΚΑΝΤΕ ΑΙΤΗΣΗ ΤΩΡΑ

ΚΑΝΤΕ ΑΙΤΗΣΗ ΤΩΡΑ

ΔΙΑΣΤΗΜΙΚΟ ΤΗΛΕΣΚΟΠΙΟ JAMES WEBB: ΤΟ «ΜΑΤΙ» ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΟΤΗΤΑΣ ΣΤΟ ΣΥΜΠΑΝ


14 July 2022
Κωνσταντίνος Καλαχάνης Δρ Φιλοσοφίας ΕΚΠΑ Research Coordinator, New York College
ΔΙΑΣΤΗΜΙΚΟ ΤΗΛΕΣΚΟΠΙΟ JAMES WEBB: ΤΟ «ΜΑΤΙ» ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΟΤΗΤΑΣ ΣΤΟ ΣΥΜΠΑΝ

Το Διαστημικό Τηλεσκόπιο James Webb Space Telescope (JWST) αποτελεί τον διάδοχο του Hubble, το οποίο επί σειρά ετών προσέφερε μεγάλες υπηρεσίες στην Αστροφυσική και την Κοσμολογία.  To JWST εκτοξεύτηκε στις 25/12/2021 και προσέγγισε το σημείο Lagrange 2  (L2) σε απόσταση 1.500.000km από την Γη,   όπου επικρατούν ευνοϊκές συνθήκες μεταξύ των βαρυτικών πεδίων της Γης και του Ηλίου (εικόνα 1), εξασφαλίζοντας έτσι ιδανικές συνθήκες παρατήρησης.

Εικόνα 1: Το JWSS βρίσκεται σε πολύ μεγαλύτερη απόσταση από την Γη σε σχέση με το Hubble. Πηγή: nasa.gov

Τα υπερσύγχρονα επιστημονικά όργανα με τα οποία είναι εξοπλισμένο το τηλεσκόπιο θα προσφέρουν στους επιστήμονες πολύτιμα στοιχεία σχετικά με την διαδικασία του σχηματισμού γαλαξιών και αστέρων στο πρώιμο Σύμπαν. Αυτό συμβαίνει με την παρατήρηση της υπέρυθρης ακτινοβολίας (αόρατη στο ανθρώπινο μάτι), η οποία εκπέμπεται από θερμά αντικείμενα, αλλά και από συγκεντρώσεις αερίων και σκόνης, από τις οποίες δημιουργούνται οι αστέρες και τα πλανητικά συστήματα. Η ακτινοβολία αυτή διαπερνά τα νεφελώματα που καλύπτουν τα άστρα, δίνοντας στους επιστήμονες στοιχεία για την δημιουργία τους.  Και μάλιστα στην περίπτωση διαστημικών τηλεσκοπίων, αποφεύγεται η απορρόφησή της από την γήινη ατμόσφαιρα.

Οι δυνατότητες του JWST είναι τεράστιες και μάλιστα σε μια από τις πρώτες φωτογραφίες του που έδωσε στην δημοσιότητα η NASA, φαίνεται το γαλαξιακό σμήνος SMACS 0723 όπως ήταν πριν 4,6 δισ. χρόνια. Ωστόσο τα ευαίσθητα όργανα του JWSS ανίχνευσαν και φως που εκπέμφθηκε πριν   από 13,1 δις χρόνια (φωτό 2) και όλα αυτά σε ένα πολύ μικρό τμήμα του ουρανού. Πρόκειται για την πιο «μακρινή» φωτογραφία που έχει τραβήξει οποιοδήποτε αστρονομικό όργανο. Σημειωτέον,  ότι το φως αυτό εκπέμφθηκε πριν από 13 δις χρόνια και έφτασε ως την Γη ταξιδεύοντας με την ταχύτητα του φωτός ~300.000 km/sec, άρα βλέπουμε εκείνο το σημείο όπως ήταν τότε.  Για να το αντιληφθούμε ευκολότερα, ας σκεφτούμε ότι ο Ήλιος απέχει 8 λεπτά φωτός από την Γη, άρα τον βλέπουμε όπως ήταν πριν από 8 λεπτά.

Εικόνα 2: μία φωτογραφία βαθέως πεδίου από το πρώιμο Σύμπαν (σμήνος SMACS 0723  ), όπου φαίνονται πολλοί από τους πρώτους γαλαξίες. Η κύρτωση που παρατηρείται σε πολλούς, είναι αποτέλεσμα του φαινομένου του βαρυτικού φακού, όπου το φως ενός μακρινού αντικειμένου «κάμπτεται» από το ισχυρό βαρυτικό πεδίο ενός μεγάλου αντικειμένου, όπως άστρο ή  γαλαξίας. Πηγή: nasa.gov

Εκτός αυτών όμως, η NASA έδωσε στην δημοσιότητα και άλλες φωτογραφίες, όπως τμήματος (NGC 3324) του νεφελώματος της Τρόπιδος (Carina Nebula), όπου πολλά άστρα βρίσκονται στα πρώτα στάδια της εξέλιξής τους (εικόνα 3). Το εν λόγω νεφέλωμα έχει μελετηθεί και από το Hubble, ωστόσο η λεπτομέρεια στην εικόνα είναι εντυπωσιακή.

Εικόνα 3: τμήμα του νεφελώματος της Τρόπιδος. Πηγή: nasa.gov

Τέλος, το JWST ανακάλυψε ίχνη νερού στην ατμόσφαιρα ενός εξωπλανήτη (WASP-96 b), ο οποίος είναι ένας αέριος γίγαντας.

Όπως είναι φυσικό, το JWST θα επιτρέψει στους επιστήμονες να μελετήσουν λεπτομερέστερα από ποτέ την διαδικασία σχηματισμού γαλαξιών και αστέρων κατά τα πρώτα στάδια του Σύμπαντος. Επίσης θα μπορέσουν να μελετήσουν εξωπλανήτες και να λάβουν στοιχεία για την σύστασή τους. Πέραν τούτων όμως, ανοίγεται και ένα πολύ σημαντικό κεφάλαιο στην Κοσμολογία, καθώς η ανθρωπότητα προσπαθεί να «δει» όσο το δυνατόν πιο «κοντά» στο Big Bang.  Το σίγουρο είναι ότι τα επόμενα χρόνια θα έχουμε πολύ σημαντικές ανακαλύψεις.

Το New York College ανέπτυξε, ιδιαίτερα κατά την τελευταία διετία, πολλές δράσεις με σκοπό την επικοινωνία της επιστήμης στο ευρύ κοινό (Science Cafe), προσφέροντας όχι μόνο στους φοιτητές του, αλλά και στην ελληνική κοινωνία την ευκαιρία να έρθει σε επαφή με τον συναρπαστικό κόσμο της Επιστήμης, με προσκεκλημένους επίλεκτα μέλη της επιστημονικής κοινότητας. Οι δραστηριότητες αυτές θα συνεχιστούν.

NEWSLETTER
NEWSLETTER

Εγγραφείτε στο Newsletter για να ενημερώνεστε πρώτοι για τα νέα & τις εκδηλώσεις μας!

Unsubscribe