ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ

ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ

ΚΑΝΤΕ ΑΙΤΗΣΗ ΤΩΡΑ

ΚΑΝΤΕ ΑΙΤΗΣΗ ΤΩΡΑ

ΤΑ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΑ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ Ο ΚΑΝΩΝ ΤΟΥ ΠΑΣΧΑ


28 April 2021
Στράτος Θεοδοσίου, αφ. Αναπληρωτής Καθηγητής, Τμήμα Φυσικής ΕΚΠΑ Πρόεδρος της Ένωσης Ελλήνων Φυσικών Μέλος του Σώματος Ομοτίμων Καθηγητών του ΕΚΠΑ
ΤΑ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΑ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ Ο ΚΑΝΩΝ ΤΟΥ ΠΑΣΧΑ

Εισαγωγικές έννοιες: Το αστρονομικό πρόβλημα  και τα δίσεκτα έτη

Το πολιτικό έτος είναι ίσο με 365 ημέρες. Αυτό εισάγει ένα αστρονομικό πρόβλημα, αφού το ηλιακό τροπικό έτος δεν είναι ακριβώς 365 ημέρες, αλλά 365,24219879. Όσο καλύτερα η επιστήμη προσεγγίζει αυτή την τιμή (στα δεκαδικά ψηφία) τόσο τα ηλιακά ημερολόγια αλλάζουν και γίνονται ακριβέστερα. Το αιγυπτιακό έτος ήταν ίσο με 365 ημέρες, το Ιουλιανό έτος είναι  ίσο με 365,25 ημέρες και το Γρηγοριανό έτος ισούται με 365,2425 ημέρες Τέλος, το Νέο Διορθωμένο Ιουλιανό έτος έχει διάρκεια  365,24222222 ημέρες. Διαφορετικά ημερολόγια σημαίνει: Καλύτεροι κανόνες δίσεκτων ετών.

Το  Ιουλιανό έτος έχει διάρκεια 365,25 ημέρες. Τούτο σημαίνει ότι τα δίσεκτα έτη είναι διαδοχικά κάθε τέσσερα (4) χρόνια. Το Γρηγοριανό έτος ισούται με  365,2425 ημέρες. Τούτο σημαίνει ότι τα δίσεκτα έτη είναι διαδοχικά κάθε 4 χρόνια, εκτός από τα επαιώνια έτη, που είναι δίσεκτα όταν διαιρούνται δια του 400 (π.χ. 1600, 2000 κ.ο.κ.). Το έτος 1582, η διάρκεια του έτους ελαττώθηκε κατά 10 ημέρες, γιατί τόσες είχαν μετρηθεί χωρίς να έχουν διανυθεί και η 4η Οκτωβρίου έγινε 15η Οκτωβρίου 1582. Σε κύκλο 400 ετών υπάρχουν 97 δίσεκτα έτη, ήτοι: 97/400 = 365,2425 ημέρες (διάρκεια έτους). Το Νέο Διορθωμένο Ιουλιανό έτος με διάρκεια 365,24222222 ημέρες, σημαίνει ότι τα δίσεκτα έτη είναι διαδοχικά κάθε 4 χρόνια, εκτός από τα επαιώνια έτη, που είναι δίσεκτα όταν ο αριθμός των εκατοντάδων διαιρούμενος διά 9 δίνει υπόλοιπο 2 ή 6. Σε κύκλο 900 ετών υπάρχουν 218 δίσεκτα, ήτοι: 218/900 = 365,24222222 ημέρες (διάρκεια έτους). Δηλαδή αντί των δίσεκτων ετών: 400, 800, 1200, 1600, 2000 Γρηγοριανού έχουμε τα: 200, 600, 1100, 1500, 2000 κ.ο.κ. Το Νέο Διορθωμένο Ιουλιανό ημερολόγιο με διάρκεια έτους: 365,24222222 ημέρες, είναι το ακριβέστερο ημερολόγιο του κόσμου.

 

Καθορισμός ημερομηνίας του Πάσχα

Η απόφαση της Α΄ Οικουμενικής Συνόδου στη Νίκαια της Βιθυνίας ορίζει: Το Πάσχα θα εορτάζεται την 1η Κυριακή μετά τη Σελήνη 14 ημερών, η οποία συμπίπτει ή έπεται της εαρινής ισημερίας στις 21 Μαρτίου. Η Α΄ Οικουμενική Σύνοδος ορίζει ότι η εαρινή ισημερία συμβαίνει στις 21 Μαρτίου Ιουλιανού ημερολογίου θεωρώντας ότι το εαρινό ισημερινό σημείο (γ) είναι σταθερό, πράγμα που, όπως γνωρίζουμε, δεν συμβαίνει σήμερα. Έτσι, το 1582 λόγω κακής προσέγγισης του πολιτικού ως προς το τροπικό έτος των εποχών και της μη σταθερότητας του (γ), η εαρινή ισημερία δεν έπεφτε στις 21 Μαρτίου, αλλά 10 ημέρες νωρίτερα, την 11η Μαρτίου. Γι’ αυτό έγινε και η αλλαγή του ημερολογίου από Ιουλιανό σε Γρηγοριανό.

 

Υπολογισμός του Πάσχα

Το Πάσχα των καθολικών γιορτάζεται την 1η Κυριακή μετά την πανσέληνο της εαρινής ισημερίας. Ενίοτε δεν συμπίπτει με το εβραϊκό που γιορτάζεται κατά την πανσέληνο της εαρινής ισημερίας. Ο υπολογισμός, όμως, γίνεται με το Γρηγοριανό ημερολόγιο που διαφέρει κατά 13 ημέρες από το Ιουλιανό (παλαιό ημερολόγιο).

Το Πάσχα των ορθοδόξων υπολογίζεται ομοίως, μόνο που ο υπολογισμός βασίζεται στο Ιουλιανό ημερολόγιο. Σύμφωνα με αυτό η εαρινή ισημερία τοποθετείται στις 21 Μαρτίου κατά το Ιουλιανό ημερολόγιο, δηλαδή 3 Απριλίου με το νέο Γρηγοριανό. Το Πάσχα έχει εύρος 35 ημερών. Εάν κάποια χρονιά συμβεί η πανσέληνος μετά τις 3 Απριλίου τότε αυτή είναι η πασχαλινή πανσέληνος και για τους ορθοδόξους και για τους καθολικούς, οπότε το Πάσχα συμπίπτει. Εάν όμως συμβεί πανσέληνος μεταξύ 21 Μαρτίου και 3 Απριλίου, τότε αυτή θεωρείται από τους καθολικούς η 1η εαρινή πανσέληνος και το καθολικό Πάσχα γιορτάζεται την αμέσως επόμενη Κυριακή. Στην ίδια περίπτωση οι Ορθόδοξοι περιμένουν την επόμενη πανσέληνο (μετά τις 3 Απριλίου = 21 Μαρτίου Ιουλιανού) και γιορτάζουν το Πάσχα την Κυριακή μετά από αυτήν. Στην τελευταία περίπτωση το ένα Πάσχα απέχει από το άλλο πολλές ημέρες ή ακόμα και εβδομάδες. Δηλαδή η διαφορά μπορεί να φτάσει και τις 34 ημέρες.

Μολονότι το Ρωσικό, το Σερβικό Πατριαρχείο κ.ά., όπως και οι Γ.Ο.Χ. (οι λεγόμενοι παλαιοημερολογίτες) ακολουθούν το παλαιό ημερολόγιο, ως ορθόδοξοι χριστιανοί συνεορτάζουμε το Πάσχα, ασχέτως αν ακολουθούμε το Γρηγοριανό ημερολόγιο. Σημειώνω ότι το αστρονομικό πολιτικό έτος δεν ταυτίζεται με το θρησκευτικό (αρχή 1η Σεπτεμβρίου = αρχή Ινδίκτου). Η ροή του εκκλησιαστικού εορτολογίου ακολουθεί το θρησκευτικό ημερολόγιο και καθορίζεται από κύριες θρησκευτικές γιορτές, όπως το Πάσχα. Η Ανάσταση του Κυρίου επηρεάζει καθοριστικά το εκκλησιαστικό εορτολόγιο.

 

Βιβλιογραφία

Θεοδοσίου Στράτος και Δανέζης Μάνος, Η Οδύσσεια των Ημερολογίων-Αστρονομία και Παράδοση. Εκδόσεις Δίαυλος, Αθήνα 1995.

 

NEWSLETTER
NEWSLETTER

Εγγραφείτε στο Newsletter για να ενημερώνεστε πρώτοι για τα νέα & τις εκδηλώσεις μας!

Unsubscribe